ERKEN FİZYOTERAPİ
Riskli bebeklerde erken dönem fizyoterapi yaklaşımları, yenidoğan döneminden başlayan ve 12 aya kadar uygulanan fizyoterapi yaklaşımlarını içerir. Erken dönemde bebeklerin doğru fizyoterapi desteği almaları potansiyel kapasitelerine çabuk ulaşmaları için önemlidir.
Erken dönemde desteğe ihtiyacı olan bebekler ve küçük çocuklar için uzman fizyoterapistler tarafından yapılan değerlendirmelere dayanarak, fizyoterapi yaklaşımlarına karar verilir.
Eğer bebeğiniz riskli bebek olarak dünyaya gelmişse, erken dönemde nörolojik tanı almışsa veya gelişim basamaklarında gecikmeleri varsa ve bu nedenle erken fizyoterapi desteği alması gerekiyorsa
RİBEM Riskli Bebek Danışma Merkezi’ne başvurabilirsiniz. RİBEM’de yürütülen “Erken Destek Programı” ile riskli bebeklere ve küçük çocuklara yönelik ölçme ve değerlendirmeler sonucunda; deneyimli Bobath Terapistlerinden, bebek ve çocuk fizyoterapistlerinden erken fizyoterapi desteği alabilirsiniz.
Fizyoterapi yaklaşımları; yenidoğan dönemi ve yenidoğan dönemi sonrası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.Yenidoğan döneminde erken fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarının hedefleri; kas tonusunu geliştirmek, boyun ve vücut düzeltme reaksiyonlarının gelişimini arttırmak, görsel ve işitsel reaksiyonları geliştirmek, kas-iskelet sistemi deformitelerini engellemek, bebek aile iletişimini arttırmaktır. Fizyoterapi seansları sırasında bebeklerdeki ve çocuklardaki nöromotor değişiklikler düzenli olarak izlenir.
Yenidoğan döneminden sonraki fizyoterapi yaklaşımları ise; Bobath Terapisi (Nörogelişimsel Terapi) prensiplerine dayalı olarak devam eder. Erken dönem fizyoterapi yaklaşımları; beyin plastisitesi ve hızlı öğrenme mekanizmalarının da kullanımı ile fonksiyon yetersizliğine neden olabilecek duyu-algı ve motor sistemdeki problemleri önleyebilir. Başarı için, gerçekçi hedeflerin konması, önceliklerin belirlenmesi ve ailenin bilgilendirilmesi, eğitimi ve fizyoterapi seanslarına katılımının sağlanması son derece önemlidir. Multidisipliner yaklaşım ile fizyoterapistler, aileler ve doktorun birlikte çalışması çocuğun gelişimindeki başarıyı arttıracaktır.
Uluslarararası literatürde “Early Intervention” olarak adlandırılan “Erken Müdahale” kavramı; erken teşhis, tedavi ve erken fizyoterapi ve rehabilitasyon yaklaşımlarını içermektedir. Hedef yaş grubu 0-6 yaşdır. 1-Bebeklik, 2-Erken çocukluk ve 3-Okul öncesi dönemi kapsamaktadır. Doğum öncesi, doğum sırasında veya doğum sonrası erken çocukluk döneminde (0-3 yaş) meydana gelen problemler sonrası ortaya çıkan veya ortaya çıkabilecek fiziksel ve zihinsel gelişim geriliklerinin erken teşhisi ve erken fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamaları ana hedefi oluşturmaktadır.
Erken tanı, erken rehabilitasyon olanağı sağlar, bu da var olan problemin çözümünü, rehabilitasyonunu olumlu yönde etkiler. Altta yatan nedenin erken aydınlatılması ile eğer tedavi mümkünse gerileme duraklatılabilir ya da önlenebilir. Ailenin erken bilgilendirilmesi ve çocuğu ile birlikte fizyoterapi seanslarına katılması, çocuğa göstereceği ilgiyi ve gelişimi olumlu yönde artırarak, onun gelişimini hızlandırabilir. RİBEM’de tüm aileler çocukları ile birlikte seanslara alınır ve ailelere çocuklarına evlerinde uygulayabilecekleri fizyoterapi uygulamaları konusunda eğitim verilir.
Erken fizyoterapi multi-disipliner bir yaklaşım olmalıdır. Fizyoterapi yönünden erken rehabilitasyonu ele alacak olursak, fizyoterapi programına mümkün olduğunca erken başlanması, ileride oluşabilecek kas tonusu bozukluğuna bağlı kas iskelet yapısında oluşacak deformiteleri, postür bozukluklarını azaltmakta, normal motor gelişimi hızlandırarak hareketliliğin erken sağlanmasına olanak vererek problemli çocuğu ve aileyi psikolojik yönden desteklemektedir. Ayrıca erken dönemde başlayan ev egzersiz programları aile eğitimini motor gelişim açısından destekleyici nitelik taşır. Gelecekteki engelliliği en aza indirmek amacıyla nöromotor bozukluğu olan yüksek riskli bebeklerde erken rehabilitasyon gereklidir. Fizyoterapi rehabilitasyon programında ailenin de bulunması hedeflere ulaşmayı hızlandırmaktadır..
Bu nedenle, aileler rehabilitasyon yaklaşımlarının başlangıcından itibaren rehabilitasyon ekibinin çok önemli üyeleridir. Çocuk ve aile arasındaki ilişkinin artması, günlük yaşam aktiviteleri ve sosyal iletişimde iyileşmeyi sağlamaktadır. Aileler çocuğun kendine güvenini geliştirmeye daha fazla çaba göstermeli ancak aşırı koruyucu tutum göstermemelidirler.
Erken dönem fizyoterapi ve rehabilitasyon uygulamalarının önemi dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek artmaktadır. Erken dönem fizyoterapi programları riskli bebeklerde doğar doğmaz başlaması gereken bir süreçtir. Riskli bebeklere bir çocuk nöroloğu tarafından nörolojik tanı konmasından sonra RİBEM Riskli Bebek Danışma Merkezi’nde, doğumun hemen sonrasında olmak üzere mümkün olan en erken dönemde fizyoterapi desteğine başlanmaktadır.
Fizyoterapistler, riskli bebeğin değerlendirmesinde altın rol oynarlar. Özellikle kaba ve ince motor gelişimde gecikmesi olan veya gelişimi şüpheli bebekleri değerlendirirler. Bu değerlendirmelerin çocuklar için birçok önemli amacı vardır: gelişimdeki gerilikleri tanımlamak, çocuğa özgü fizyoterapi uygulamalarını planlamak, çocuğun ilerlemesini gözlemlemektir. Genellikle fizyoterapistler, erken rehabilitasyon programına karar verirken klinik deneyimlerini kullanırlar. Ancak bu karara mutlaka standart test sonuçları yardim etmelidir.
RİBEM Riskli Bebek Danışma Merkezi’nde Bobath Terapisi eğitmeni ve Bobath Terapisti olan Uzm. Fizyoterapist Feride Bilir yönetiminde, riskli bebeklerde erken fizyoterapi konusunda ve çocuklara yönelik fizyoterapi uygulamaları konusunda deneyimli fizyoterapistler görev yapmakta ve 0-6 yaş arası çocuklar ile yapılan çalışmalar neticesinde önemli gelişmeler elde edilmektedir.